Deel 1 doet verlangen naar deel 2 & 3!
Een hondenleven lang fysiek en mentaal in balans: elke pup een goede start

Er rollen door het jaar heen heel wat hondenboeken van de pers. Meer-van-hetzelfdeboeken, redelijk vernieuwende boeken en ik-dacht-dat-we-daar-ondertussen-eindelijk-wel-eens-vanaf-gestapt-warenboeken. En soms krijg je dan ineens een boek in handen dat zich niet laat vergelijken met welk ander boek dan ook. Het eerste deel van Een hondenleven lang fysiek en mentaal in balans van dierenosteopaat Martine Burgers en etholoog / trainer Sam Turner valt voor mij in die categorie. ‘Elke pup een goede start’ is wat mij betreft verplichte kost voor elke instructeur, fokker en puppyeigenaar (in spe)!

Door Anita Kiers

Hoezo vernieuwend? Nou, niet alleen omdat in dit boek de aloude dominantietheorie niet meer van toepassing wordt verklaard op hondengedrag. Ook niet omdat begeleiders het advies krijgen hun bange puppy juist wél steun te geven. En zelfs niet omdat ‘Een hondenleven lang…’ écht, en dan bedoel ik ook écht over positief opvoeden en trainen gaat, van de eerste tot en met de laatste letter. Consequent gebruik van het woord ‘begeleider’ in plaats van het voor mij niet meer door de beugel kunnende 'baas' zegt wat dat betreft alles. Maar vooral vernieuwend omdat de auteurs - etholoog / trainer Sam Turner en osteopaat Martine Burgers - twee werelden bij elkaar brengen: die van de hondentraining en die van de samenhang tussen anatomie en fysiologie. De lichamelijke en geestelijke ontwikkeling en belastbaarheid van de pup vormen het uitgangspunt voor de opvoeding en de trainingsuitdagingen die je hem biedt. Dit alles vanuit de gedachte: een hond die goed in zijn vel zit, fysiek en mentaal, kan optimaal leven, leren en begeleid worden.

Uitgebreide neurologische verbindingen
Het eerste deel van de serie vertelt je hoe je een puppy de eerste zes maanden van zijn leventje kunt helpen optimaal groot te groeien: door een combinatie van training, opvoeding en lichamelijke begeleiding. Heel specifiek en bijna van week tot week krijgt de begeleider tips die bijdragen aan een verantwoorde spieropbouw, aan coördinatie en lichaamsbesef, aan een goede socialisatie en aan prettige gewoonten.

De fokker legt als het goed is een solide basis. Stapsgewijs stelt hij de pups meer en meer aan ‘de buitenwereld’ bloot. In de vertrouwde nabijheid van de nestgenoten en de moederhond introduceert de fokker nieuwe prikkels bij de pups om hen voor te bereiden op hun toekomst: nieuwe geuren, omgevingen en tactiele prikkels (een chique benaming voor gevoels/tast/aanrakingsprikkels). Iedere prikkel zorgt voor nieuwe en uitgebreidere neurologische verbindingen.

JIJ bent de veilige haven
En ondertussen treft de toekomstige begeleider de nodige voorbereidingen voor de komst van de pup. Zo verdiept hij zich als het goed is in ‘het wezen hond’. Hoofdstuk 3 verhaalt over de herkomst van honden, over hoe honden leren, hoe honden kunnen reageren op stressvolle situaties en over het belang om als begeleider dit soort situaties te voorkomen of doorbreken zodat je pup nooit over hoeft te gaan tot een vlucht- of vechtreactie met alle ellendige leerervaringen van dien. Verder in dit hoofdstuk veel aandacht voor gedoseerd en veilig socialiseren, angst voorkomen en steun bieden: jij bent de veilige haven voor je pup in spannende situaties!

Puppygym
Het hoofdstuk ‘wat je moet weten over opgroeiende lijfjes‘ gaat in op de ontwikkeling van het skelet, het spierstelsel en het brein. Gewapend met deze kennis heb je als begeleider inzicht in wanneer je wat wel en vooral ook niet met je pup kunt doen. Belangrijke, maar taaie kost!
De botontwikkeling is een ingewikkeld proces en ook de spieropbouw wordt op een hoog detailniveau beschreven; alsof ik weer in de anatomieboeken van mijn verpleegkundestudie zit te ploeteren. Toch levert het interessante weetjes op, zoals de verklaring van het feit dat een peesblessure veel moeilijker herstelt dan een spierblessure. De praktische toepassing van de kennis is meteen weer heerlijk behapbaar. Het aanbieden van een variatie aan prikkels zorgt voor een grotere rijkheid aan neurologische verbindingen in het puppenlijf waarvan de hond levenslang voordeel zal ondervinden. Door gerichte ‘puppygym’ ontwikkelen pups spelenderwijs balans, coördinatie en lichaamsbewustzijn. Daarnaast stimuleert het hun geestelijke ontwikkeling en probleemoplossend vermogen. Daarbij is het nadrukkelijk van belang voor de begeleider om niet ‘te snel te veel’ te willen. Hoe verleidelijk ook: voorkom dat je je pup overvraagt! Het gaat niet om de snelheid, maar om de leerervaring en de beleving. Het boek vertelt je daarom duidelijk hoe je vermoeidheidssignalen van je de pup kunt leren herkennen (de beschreven 'wallen' bij honden waren compleet nieuw voor mij!).

Het hoofdstuk ‘puppyperikelen’ behandelt hoe je als begeleider puppygedrag het beste in goede banen kunt leiden. De overgang van het nest naar het nieuwe gezin, zindelijkheidstraining, verantwoord spelen met je hond zonder zijn onvolgroeide puppenlijf te zeer te belasten, de pup leren zachtjes met zijn scherpe tandjes met gevoelige mensenhuiden om te gaan, bezitsagressie voorkomen, ontmoetingen en spel tussen jouw pup en andere honden en ontspannen leren omgaan met bewegende dingen (verkeer in alle soorten en maten): dit en nog meer komt aan de orde en zal begeleiders helpen het ontstaan van veel probleemgedrag te voorkomen.

Hondenetiquette
In de daarop volgende hoofdstukken komt de ontwikkeling van pups van week tot week aan de orde met de daarbij passende socialisatie-uitjes, opvoedings- en verzorgingsvraagstukken de puppygymoefeningen die je kunt doen om je pup verder te helpen bij zijn fysieke en mentale ontwikkeling. En zo leert de begeleider het beste te halen uit zijn pup vanaf het moment dat deze bij de fokker vandaan komt tot aan de puberteit. Hoe met die uitdagende nieuwe fase om te gaan kunnen we volgend jaar lezen als deel 2 van deze trilogie uitkomt: ‘Je puber goed op pad’. Hopelijk blijft je pup tot die tijd nog lang een schattig moppie!

Last but not least besteden de auteurs nog een pagina aan hondenetiquette; de beleefdheidsregels die je met je hond in acht moet nemen bij ontmoetingen met andere mensen, andere honden / dieren en verkeersdeelnemers. Ik denk dat ik hiervan een enorme stapel kopietjes ga maken die ik ongevraagd uitdeel op straat, de hei en in het bos!

Een hondenleven lang fysiek en mentaal in balans: elke pup een goede start is naar mijn mening echt uniek in zijn soort; completer dan ieder puppyboek dat ik ken. Een aanrader voor iedereen die een pup wil aanschaffen of dit al heeft gedaan. En ik heb weer inspiratie opgedaan om mijn puppycursussen leuk en verantwoord te verrijken!

Een hondenleven lang fysiek en mentaal in balans: elke pup een goede start
Auteurs: Martine Burgers en Sam Turner
Uitgeverij: Edicola Publishing bv
ISBN 978-94-91172-81-6
Deel 2 ‘Je puber goed op pad’ verschijnt in 2015 en deel 3 ‘Je senior vervolgt zijn weg’ in 2016.

Over de auteurs

Na haar opleiding fysiotherapie aan de Hogeschool Enschede vervolgde Martine Burgers haar studie met de opleiding tot dierenosteopaat bij het Belgische ICREO. Sinds 2005 is zij fulltime werkzaam in haar praktijk voor paarden- en hondenosteopatie in het Gelderse Spankeren. Meer info: www.martineburgers.nl

Sam Turner studeerde ethologie aan de Wageningen Universiteit. Daarna specialiseerde zij zich hondengedrag en –training. Zij heeft haar eigen hondenschool Paws4Fun en is grondlegger van de balans- en coördinatietraining voor honden in Nederland. Zij leidt ook instructeurs in die discipline op. Meer info: www.paws4fun.nl.